รีเทนเนอร์มีกี่แบบ เลือกแบบไหนที่ใช่สำหรับคุณ

เครื่องมือคงสภาพฟัน หรือ รีเทนเนอร์ คือ อุปกรณ์สำหรับใส่หลังจัดฟันเพื่อคงสภาพฟัน ไม่ให้ฟันที่ผ่านการจัดแล้วเคลื่อนจากตำแหน่งเดิม ผู้ที่ถอดเครื่องมือจัดฟันออกแล้ว จำเป็นต้องใส่อย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของทันตแพทย์ หากไม่ปฏิบัติตามก็มีโอกาสฟันล้ม ฟันเก หรือฟันห่างได้

ซึ่งเท่ากับว่าการจัดฟันที่ผ่านมานั้นสูญเปล่า เจ็บตัวฟรี เสียเงินฟรี และต้องกลับไปจัดฟันใหม่อีกรอบนั่นเอง

หลังจากจัดฟันแล้ว จำเป็นต้องใส่รีเทนเนอร์ครอบฟันบน และฟันล่าง เพื่อป้องกันฟันเคลื่อนไปจากตำแหน่งที่จัดฟันไว้ไม่ให้ฟันเคลื่อนผิดรูป ในระยะแรกต้องสวมตลอดทั้งวัน จะถอดเฉพาะตอนรับประทานอาหาร และตอนแปรงฟันเท่านั้น ระยะเวลาในการใส่รีเทนเนอร์ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของทันตแพทย์ เป็นหลัก

ประโยชน์ของรีเทนเนอร์ที่สำคัญคือ ช่วยจัดตำแหน่งของฟันให้เรียงตัวสวย และรักษาอาการผิดปกติของ ช่องปากได้บางอย่าง ได้แก่ ฟันห่าง สำหรับผู้ที่มีช่องว่างระหว่างฟันเล็กน้อย ควรสวมใส่รีเทนเนอร์เพื่อให้ฟันเคลื่อนตัวมาชิดกัน โดยไม่จำเป็นต้องจัดฟันก็ได้อาการลิ้นยื่นเข้าออกช่องปากตลอดเวลา

การใส่รีเทนเนอร์จะช่วยบังคับลิ้น แตะเพดานปากและไม่รอดอกขณะพูดขากรรไกรผิดปกติ ซึ่งส่งผลต่อการเคี้ยวอาหาร ทำให้เคี้ยวหาอาหารลำบาก รู้สึกปวดขากรรไกร และปวดหัวจากการนอนกัดฟัน การใส่รีเทนเนอร์จะช่วยให้ฟันสบกันระหว่างการนอนได้

ข้อมูลเพิ่มเติม : ทำไมต้องใส่ รีเทนเนอร์ (retainer) หลังจากจัดฟันเสร็จ (คลิกอ่าน)

รีเทนเนอร์ทุกประเภท ล้วนมีวัตถุประสงค์การใช้งานเดียวกัน คือการคงสภาพฟันให้เป็นไปตามที่จัดฟันไว้ แต่ lifestyle การใช้ชีวิต ก็อาจเหมาะกับรีเทนเนอร์แต่ละประเภทด้วย ลองตรวจเช็คถึง ข้อดี-ข้อเสีย ของรีเทนเนอร์แต่ละประเภท เพื่อการเลือกใช้รีเทนเนอร์ที่เหมาะสมกับตัวเรามากที่สุด

รีเทนเนอร์มีด้วยกันอยู่ 4 แบบ ซึ่งจะมีความเหมาะสม ข้อดี-ข้อเสีย แตกต่างกันออกไป ได้แก่

• 1. รีเทนเนอร์ Vivera
• 2. รีเทนเนอร์แบบลวด
• 3. รีเทนเนอร์แบบใส
• 4. รีเทนเนอร์แบบติดแน่น

รีเทนเนอร์ Vivera

Vivera เป็นรีเทนเนอร์แบบใสที่ใช้เทคโนโลยีเดียวกันกับการจัดฟันใส Invisalign ทำจากวัสดุชนิดพิเศษ ซึ่งมีความแข็งแรง ทนทาน และยืดหยุ่น กว่าเครื่องมือคงสภาพฟันแบบใสอื่นถึง 30% ทำให้ลดความเสี่ยงในการเกิดรอยร้าว หรือการฉีกขาดของเครื่องมือ

รีเทนเนอร์ Vivera จะผลิตขึ้นมาพอดีกับรูปร่างฟันของแต่ละบุคคลด้วยเทคโนโลยีการสแกน 3D และสวมใส่สบาย ซึ่งการทำรีเทนเนอร์ Vivera 1 ครั้ง จะได้รับอุปกรณ์จำนวน 3 คู่ 6 ชิ้น คือ ฟันบนและฟันล่าง และมีอายุการใช้งานนาน 3 – 5 ปี โดยหากจำเป็นต้องใส่ทั้งกลางวันและกลางคืน ควรเปลี่ยนคู่ใหม่ทุกๆ 3 เดือน โดยการใช้งานรีเทนเนอร์ Vivera คือ ถอดรีเทนเนอร์ออกทุกครั้งเมื่อรับประทานอาหารเพื่อป้องกันการแตกหักเสียหาย และควรทำความสะอาดทุกครั้งที่ถอด อีกทั้งควรทำความสะอาดทุกครั้งที่ถอดรีเทนเนอร์ออกจากปากในขณะที่ยังเปียกอยู่ คราบต่างๆ จะหลุดออกได้ง่าย

---

ข้อมูลเพิ่มเติม : รีเทนเนอร์ Vivera™ มีความแตกต่างอย่างไร ?

รีเทนเนอร์แบบลวด (Hawley retainers)

จะมีลักษณะโครงเป็นอะคริลิกสีบริเวณเพดานปาก ทำออกมาให้มีขนาดพอดีกับเพดานปาก ด้านหน้าเป็นลวดโลหะสำหรับครอบซี่ฟันเพื่อป้องกันฟันเคลื่อนตัว ควรใส่ไว้ตลอด ถอดออกเฉพาะแปรงฟันและตอนรับประทานอาหาร

รีเทนเนอร์แบบลวดนั้นจะมีอายุการใช้งานประมาณ 2-3 ปี ทำความสะอาดง่าย ทันตแพทย์สามารถปรับแก้รีเทนเนอร์แบบลวดได้ง่าย และสามารถเลือกสีสันของฐานอะคริลิกได้ แต่มีข้อเสียตรงที่เวลาใส่จะเห็นเป็นเส้นลวดบนฟัน ทำให้บางรายยิ้มแล้วรู้สึกไม่มั่นใจ ด้วยตัวรีเทนเนอร์ทำจากจากวัสดุที่เป็นโลหะอาจเกิดการระคายเคืองที่ช่องปาก และกระพุ้งแก้มได้ ทำให้รู้สึกไม่สบายปากและพูดไม่ชัด

รีเทนเนอร์แบบใส (Clear retainers)

มีลักษณะเป็นแผ่นพลาสติกใส ครอบฟันโดยรอบทั้งด้านนอกและด้านใน มีความหนาประมาณ 0.75-1.5 มิลลิเมตร สามารถล็อคฟันไว้ทุกตำแหน่งให้คงสภาพดีกว่าแบบลวด ใส่แล้วไม่รบกวนการออกเสียง เพราะไม่มีฐานอะคริลิกเหมือนรีเทนเนอร์แบบลวด แต่มีข้อเสียตรงที่มีโอกาสชำรุดเสียหายได้ง่ายกว่าแบบลวด ไม่เหมาะกับคนที่นอนกัดฟัน อายุการใช้งานประมาณ 6 เดือน ถึง 1 ปีเท่านั้น

รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed retainer)

มีลักษณะเป็นลวดแต่ติดอยู่ด้านในของฟัน ทำให้มองจากด้านนอกไม่เห็น เหมาะสำหรับผู้ที่ชอบหลงลืม ผู้ที่ไม่ชอบการใส่รีเทนเนอร์แบบถอดได้ หรือมีความกังวลเรื่องวินัยการใส่รีเทนเนอร์ เพราะรีเทนเนอร์แบบนี้จะถอดออกไม่ได้ ต้องให้ทันตแพทย์เป็นผู้ถอดเท่านั้น มีอายุการใช้งานที่นาน แต่จะมีปัญหาในเรื่องการทำความสะอาดได้ยากกว่า

รีเทนเนอร์ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก คือ รีเทนเนอร์แบบลวด และรีเทนเนอร์ Vivera มาดูกันว่ารีเทนเนอร์ทั้ง 2 แบบ มีข้อดี – ข้อเสีย ต่างกันอย่างไร

รีเทนเนอร์แบบลวด (Hawley retainers)

---

ข้อดีของรีเทนเนอร์แบบลวด

• มีสีสันสวยงาม – รีเทนเนอร์ประเภทลวดประกอบไปด้วยวัสดุอะคริลิค และลวดโลหะ โดยบริเวณวัสดุอะคริลิคนั้นสามารถเลือกสีสันตามสไตล์ของผู้ใช้งานได้ตามต้องการ ช่วยบ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของผู้ใช้รีเทนเนอร์ได้ดี
• ทำความสะอาดได้ง่ายกว่าแบบติดแน่น – เพราะสามารถถอดออกได้ โดยทำความสะอาดด้วยการใช้แปรงสีฟัน หรือแช่ในน้ำด้วยเม็ดฟู่ทำความสะอาด และทำให้แห้งก่อนเก็บ
• ช่วยคงสภาพการสบฟันได้ดีกว่าแบบใส – โดยเฉพาะในเวลานอนหลับที่ฟันมักจะมีการสบกันบ่อย การใส่รีเทนเนอร์แบบลวดระหว่างนอนหลับจะช่วยลดปัญหารูปฟันที่เกิดจากการสบฟันได้

ข้อเสียของรีเทนเนอร์แบบลวด

• ลวดอาจหลวมขึ้น – เมื่อใช้งานรีเทนเนอร์แบบลวดไปสักระยะหนึ่ง ลวดอาจหลวมขึ้น และคงสภาพฟันได้ไม่มีประสิทธิภาพมากนัก แต่สามารถแก้ไขได้ด้วยการพบทันตแพทย์เพื่อปรับแก้
• พูดไม่ถนัด – การใส่รีเทนเนอร์อาจทำให้ผู้สวมใส่ยังไม่คุ้นเคย ส่งผลต่อการพูดและการสื่อสารที่ออกเสียงไม่ถนัดได้ แต่เหตุการณ์นี้มักจะเกิดขึ้นในช่วงแรกของการสวมใส่เท่านั้น เมื่อผู้สวมใส่รู้สึกคุ้นชิ้นแล้ว ก็จะสามารถพูดได้ตามปกติ

การทำความสะอาดรีเทนเนอร์แบบลวด

ทำได้โดยล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสบู่ทันทีที่ถอดออก และใช้แปรงสีฟันขนนุ่มแปรงเบาๆ ในจุดที่ล้างทำความสะอาดยาก บางครั้งทันตแพทย์อาจแนะนำให้ใช้น้ำยาพิเศษสำหรับแช่ทำความสะอาดและกำจัดคราบที่รีเทนเนอร์ด้วย

รีเทนเนอร์แบบใส Vivera

---

Vivera เป็นรีเทนเนอร์ที่ผลิตจากบริษัท Invisalign ขั้นตอนการรักษาจะแตกต่างจาก retainer ชนิดอื่นในขั้นตอนการสร้างแบบจำลองฟัน โดย vivera retainer จะสร้างแบบจำลองฟันจากการแสกนฟัน 3 มิติ โดยเครื่อง iTero โดยขั้นตอนนี้จะเป็นขั้นตอนการรักษาเดียวกันกับการเริ่มต้นทำ Invisalign

ข้อมูลเพิ่มเติม : เทคโนโลยีทางทันตกรรม ที่ ศูนย์ทันตกรรม BIDC (คลิกอ่าน)

---

Vivera Retianer จะถูกผลิตมาทั้งหมด 3 คู่ โดยคนไข้จะสามารถรับชิ้นงานไปทั้งหมด 3 คู่เลย หรือสามารถฝากไว้ที่คลินิกทันตกรรมที่ท่านทำการจัดฟันแบบใสได้ค่ะ

ข้อดีของรีเทนเนอร์ Vivera

• วัสดุผลิตจาก acrylic มีความทนทานสูง ติดสีและติดกลิ่นจากอาหารที่รับประทานไปน้อย หรือแทบไม่ติดเลย
  
• สร้างจากแบบจำลองที่ทำโดยการสแกนฟันแบบ 3 มิติ ทำให้ชิ้นงานออกมามีความแม่นยำสูง
  
• ผลิตมาทีเดียว 3 คู่ มีข้อดีคือกรณีที่คนไข้ทำรีเทนเนอร์สูญหายไปยังมีชิ้นงานสำรอง และไม่ต้องพิมพ์ฟันใหม่ ลดโอกาสการ relapse ของฟันมากกว่า

ข้อเสียของรีเทนเนอร์ Vivera

• ใช้ระยะเวลาในการรอชิ้นงานประมาณ 1-2 สัปดาห์ เนื่องจากชิ้นงานจะถูกผลิตจากอเมริกาทำให้ต้องใช้เวลาในการผลิตและขนส่งยาวนานกว่ารีเทนเนอร์ชนิดอื่นๆ
  
• เนื่องจากวัสดุที่ใช้ค่อนข้างคงทน และเป็นวัสดุที่แตกต่างจากวัสดุที่ใช้ทำรีเทนนอร์ทั่ว ๆ ไป ราคาของ Vivera จึงสูงกว่าราคารีเทนเนอร์ชนิดอื่น ๆ

การทำความสะอาดรีเทนเนอร์แบบใส Vivera

ทำความสะอาดทันทีที่ถอดออก ล้างด้วยสบู่ และใช้แปรงขนนุ่มแปรงเบาๆ เพื่อขจัดคราบต่างๆ จากนั้นล้างน้ำเปล่าและเช็ดให้แห้ง เก็บใส่กล่องพลาสติกที่พกพาได้ง่าย ไม่ควรห่อใส่ทิชชู่ เพราะจะทำให้รีเทนเนอร์เสียรูปได้ หากแพทย์แนะนำให้แช่รีเทนเนอร์ ควรแช่โดยใช้น้ำผสมน้ำอุ่น

รีเทนเนอร์เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับคงสภาพฟัน หลังจากดัดฟันเสร็จเรียบร้อยแล้ว แต่จะมีความแตกต่างกันเพียงแค่ลักษณะที่มองเห็น รีเทนเนอร์แบบลวด ถ้าใส่แล้วเวลายิ้มจะเห็นเป็นเส้นลวดที่คาดอยู่บนฟัน แต่รีเทนเนอร์ใส vivera มีลักษณะใสคล้าย ๆ กับ Invisalign ถ้าใส่แล้วเวลายิ้มจะไม่เห็นว่าเราใส่เครื่องมือคงสภาพฟัน

ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความต้องการของคนใส่ และคำแนะนำของทันตแพทย์ว่าแบบไหนที่เหมาะสมกับสภาพฟันเรามากที่สุด

ข้อมูลเพิ่มเติม : จัดฟันใส invisalign คืออะไร ทำไมถึงนิยมในปัจจุบัน (คลิกอ่าน)

>>สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ การจัดฟัน รีเทนเนอร์ ปรึกษาทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยตรงแบบออนไลน์ได้ที่ ฟอร์มปรึกษาออนไลน์ (คลิกที่นี่) หรือ สแกน QR Code ด้านล่างนี้ได้เลยค่ะ